Στις δύσκολες μέρες που περνούν οι θεσμοί της Εκκλησίας στη χώρα μας, μία ΧΩΡΑ υπάρχει στον κόσμο άξια μεγάλου θαυμασμού, το όρος Άθως, όπως γράφει ο βυζαντινός χρονογράφος Γρηγοράς. “Έχει θαυμάσια ευκρασία αέρα, κοσμείται με κάθε είδους βλάστηση και λούζεται από τις καθαρές ακτίνες του ήλιου. Ακόμα στολίζεται με δένδρα πολυποίκιλα και με άλση και λειμώνες και είναι πλούσιο με έργα βγαλμένα από χέρια ανθρώπου. Εκεί συναθροίζονται όλα τα γνωρίσματα της αρετής, είτε στη φύση στρέψει κανείς το βλέμμα του, είτε στον μοναχικό βίο των κατοίκων. Δεν ακούγονται φωνασκίες λαϊκών ούτε υπάρχουν δούλοι και αφέντες αλλά βασιλεύει ισότητα. Ο χώρος κοσμείται από τη μετριοφροσύνη, την σεμνότητα ήθους την ευγένεια, την δικαιοσύνη και όλες εκείνες τις αρετές που χαρακτηρίζονται και συγκροτούν την ουράνια αυτή επί γης πολιτεία”. Από την αποσπασματική αυτή περιγραφή γίνεται αντιληπτό με ποιους θρύλους περιβάλλονταν το παλλάδιο αυτό της Ελληνικής Μεσαιωνικής Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου, το οποίο από πολύ νωρίς είχε καταστεί κέντρο του μοναχικού βίου στην Ανατολική Εκκλησία.
Κάθε επίσκεψή μου στο Άγιο Όρος έχει να μου προσφέρει κάτι διαφορετικό και πάντα φεύγω με την ανεξήγητη ανάμνηση ότι δεν πήγε ο χρόνος μου χαμένος. Διότι τις ώρες που περνά ο προσκυνητής – επισκέπτης στα κοινόβια Μοναστήρια , στις Σκήτες και στα κελιά δεν τις ζει απλά αλλά τις βιώνει…
Έτσι και εμείς μια παρέα φίλων και γνωστών επισκεφθήκαμε την Ιερά Μονή Βατοπεδίου και βιώσαμε την Αγιορείτικη πανήγυρη, με την ευκαιρία της εορτής της Παναγίας της Παραμυθίας και του Αγίου Μαξίμου του επονομαζόμενου Γραικού. Παρά τον άσχημο καιρό και τις δυσοίωνες προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας ξεκινήσαμε για Ουρανούπολη. Από τη Δάφνη, με οδηγό τον γεμάτο χαμόγελο πατέρα Αρτέμιο, φθάνοντας στην πολυδύναμη Μονή, γίναμε αυτόπτες μάρτυρες της Αγιορείτικης υποδοχής, όπως προβλέπεται από το εκκλησιαστικό τυπικό, που περιελάμβανε μικρό εσπερινό και ανταλλαγή προσφωνήσεων εκ μέρους του σεμνού εργάτη καθηγουμένου πατρός Εφραίμ και των προσκεκλημένων. Η ιερά Μονή Βατοπεδίου είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (25 Μαρτίου). Ιδρύθηκε από τρεις μοναχούς, τον Αθανάσιο, τον Νικόλαο και τον Αντώνιο μεταξύ των ετών 972 και 985. Είναι κοντά στη θάλασσα στην βορειοανατολική ακτή μεταξύ των μονών Εσφιγμένου και Παντοκράτορος και έχει υψόμετρο 20 μέτρα. Το καθολικό της είναι κτίσμα του 10 ου αιώνα, ενώ ο ανοικτός και διώροφος εξωνάρθηκάς του προστέθηκε το 1426. Τοιχογραφήθηκε τον 14ο αιώνα από Αγιογράφους της Κρητικής Σχολής, πλην όμως επιζωγραφήθηκε δύο φορές το 1739 και το 1819 με αποτέλεσμα να καλυφθούν τα αριστουργήματα των Κρητών ζωγράφων.
Στη νηστίσιμη τράπεζα που επακολούθησε διαπίστωσα για μια ακόμη φορά πως η έννοια της διακονίας, απόλυτα συνυφασμένη με τα ιδεώδη του μοναχισμού, αποκτά σε μια τέτοια κοινότητα ένα ιδιαίτερο βάρος. Ο πάτερ Στέφανος και οι λοιποί μοναχοί μερίμνησαν άψογα για τη σίτιση των πολυάριθμων Μοναχών και επισκεπτών. Η ίδια φυσικά άψογη φιλοξενία και στην τράπεζα την άλλη ημέρα μετά τη πολύωρη αγρυπνία.
Η αγρυπνία της εορτής ξεκίνησε στις 18.30 και μετά από μία σύντομη διακοπή της Λιτής κράτησε μέχρι τις 0200. Μετά από ανάπαυση τεσσάρων ωρών στις 06.00 ξεκίνησε η Αρχιερατική λειτουργία και περατώθηκε την 09.30 Επακολούθησε η εορτάσιμη τράπεζα και αμέσως μετά αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του”κεράσματος” η ζωή και το έργο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού. Η επίσκεψή μας ολοκληρώθηκε με θαυμάσια ξενάγηση στο σκευοφυλάκιο της Μονής. Οι πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες( μισό μέτρο χιόνι) μας ανάγκασαν να μη συνεχίσουμε σε άλλη Μονή και επιστρέψαμε στα εγκόσμια….
Το Άγιο Όρος είναι πέρα από κάθε περιγραφή, ένα φαινόμενο πολλαπλό. Το παράξενο και παράδοξο για ένα προσκυνητή, ανεξάρτητα των ιδεολογικών-θρησκευτικών του πεποιθήσεων, είναι ότι, δεν αφήνει κανένα αδιάφορο, καθώς όλοι θα βρουν κάτι που θα τους αγγίξει. Όμως, η ουσία του είναι κάτι παραπάνω από το άθροισμα, απλώς, των επιμέρους στοιχείων του. Γι΄ αυτό ο επισκέπτης θα πρέπει να έχει τα μάτια του ανοικτά. Να κοιτά και να βλέπει, να αισθάνεται, να βιώνει… ” Αν έλθεις στο Άγιο Όρος και ζητάς να βρεις την αρετή, θα ψάξεις και θα την ανακαλύψεις. Αν ζητάς σκάνδαλα θα τα βρεις. Αν ο φακός σου ζητά να τραβήξει φυσικές καλλονές, πολυκαιρισμένα κτίρια, μπαλκόνια στον αέρα, σταυρούς γυρτούς, ακρογιαλιές, αρχαίες εικόνες, ώριμες μορφές, δεν θα δυσκολευτεί καθόλου να τα συναντήσει. Όμως το πραγματικό, το άλλο Άγιο Όρος θ΄ αγρυπνεί μυστικά και θα υφαίνει την ιστορία του υπόγεια και σιγανά.